Er zijn veel grafieken in omloop waarop het lijkt dat de arbeidsproductiviteit in de bouw sinds de jaren ’60 nauwelijks zou zijn gestegen. Vaak wordt dit gezien als een teken dat de bouw traag innoveert. Maar klopt dat beeld wel? Volgens een recente analyse van BIM Business Observations is het tegendeel waar: de bouw is juist veel efficiënter geworden — alleen zie je dat niet terug in de klassieke productiviteitscijfers.
De afgelopen twintig jaar heeft de bouwsector flink ingezet op innovatie. Denk aan:
- BIM en digitale tools die zorgen voor betere afstemming en minder fouten op de bouwplaats.
- Prefabricage en modulair bouwen die installatietijd verkorten.
- Lean-methodes en slimme logistiek die wachttijden beperken.
Het gevolg: vakmensen kunnen tegenwoordig in een uur veel meer werk verzetten dan voorheen. Maar in plaats van die winst om te zetten in hogere prijzen of winst, schrijft BIM Business Observations dat de kosten vaak gelijk blijven, of zelfs dalen. Vooral in een sector waarin vaak met vaste prijsafspraken of aanbestedingen wordt gewerkt, komt die efficiëntie direct ten goede aan opdrachtgevers en de samenleving.
Waarom de cijfers achterblijven
De klassieke manier van arbeidsproductiviteit meten — namelijk “economische output per gewerkt uur” — houdt geen rekening met:
- De verschuiving van werk van de bouwplaats naar de fabriek.
- Kwaliteitsverbetering, snellere oplevering en minder faalkosten.
- De waarde van digitale coördinatie.
Omdat de prijzen vaak dalen terwijl er wel efficiënter wordt gewerkt, blijven de productiviteitscijfers vlak. Maar dat betekent volgens BIM Business Observations niet dat er geen vooruitgang is — integendeel. De winst uit innovaties in de bouw verdwijnt dus niet in de zakken van bedrijven, maar komt terecht bij:
- Publieke en private opdrachtgevers
- Belastingbetalers
- De betaalbaarheid van woningen en infrastructuur
Tijd voor betere meetmethodes
Steeds meer partijen zoals McKinsey, OECD en CII pleiten voor nieuwe manieren om productiviteit in de bouw te meten. Tot die tijd is het belangrijk om de ‘platte lijn’ in de grafieken niet te zien als een teken van stilstand, zo besluit BIM Business Observations.
Dit artikel is gebaseerd op een publicatie van BIM Business Observations.
